مدل بلوغ تحول دیجیتال؛ حوزه‌ها و روندهای پژوهش در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مدیریت فناوری اطلاعات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

2 گروه مدیریت کسب و کار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد الکترونیکی

چکیده

از آنجا که تحول دیجیتال به عنوان پدیده‌ای جدید در عصر حاضر به برتری فناورانه و راهبردی سازمان‌ها منجر می‌شود، در پژوهش حاضر با استفاده از مرور نظام‌مند ادبیات پژوهش و نظریه داده بنیاد و نرم‌افزار MAXQDA10، اجزاء و ابعاد بلوغ تحول دیجیتال در ایران شناسایی شده است. جامعه اطلاعاتی تحقیق حاضر، تحقیقاتی است که در بازه زمانی 1398 تا 1400 در ایران انجام شده است که در مرحله اولیه جستجو در پایگاه‌های علمی داخلی (ایرانداک، سیویلیکا، SID، ISC و ...) 204 مقاله استخراج و پس از غربال‌گری‌های مختلف تعداد 16 مقاله به عنوان منبع نهایی تحقیق انتخاب شد. پس از تجزیه‌وتحلیل اطلاعات و طی مراحل مختلف کدگذاری باز، محوری و انتخابی تعداد 467 کد اولیه، 219 کد ثانویه، 37 مفهوم، 11 مقوله و 3 بعد کلان به دست آمد. نتایج نشان داد، مدل بلوغ تحول دیجیتال دارای سه بعد کلان و یازده مقوله، زیرساخت‌ها (شامل زیرساخت‌های مدیریتی، فنی، انسانی و فرهنگی)، رهبری تحول دیجیتال (شامل نقشه راه، حکمرانی، سازمان‌دهی و منابع دیجیتال) و مدیریت ارشد دیجیتال (شامل طرح‌ریزی و هدایت دیجیتال، هماهنگی و اقدامات دیجیتال و پایش محیطی و شبکه‌سازی دیجیتال) است. در نهایت، به منظور اعتبارسنجی کدگذاری‌های انجام شده از روش توافق دو کدگذار با استفاده از ضریب کاپا بهره گرفته شد و مقدار آن برابر با 62/0 به دست آمد که بیش از مقدار آستانه 6/0 آن بود و حاکی از اعتبار قابل قبول مدل مفهومی ارائه شده است. همچنین با نظرسنجی از خبرگان، اعتبارسنجی کدگذاری‌ها و میزان تأثیرگذاری معیارها نسبت به یکدیگر در مدل مفهومی پژوهش، تأیید شد. بر اساس نظرسنجی خبرگان میانگین نمرات معیارها نسبت به یکدیگر بین 1/2 تا 5/3 به دست آمد که بیش از میانگین نمره 2 (میانگین طیف نمره‌دهی 0 تا 4) بود و بیانگر اعتبار قابل‌قبول مدل ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Digital Transformation Maturity Model; Areas and Trends of Research in Iran

نویسندگان [English]

  • Ali Akbar Haddadi Harandi 1
  • Mehrdad Rezaeifard 2
  • sahar Esmaelii 1
1 Department of Information Technology Management, Islamic Azad University, South Tehran Branch, tehran, Iran
2 Department of Business Management, Islamic Azad University, Electronic Branch
چکیده [English]

Since digital transformation as a new phenomenon in the current era leads to the technological and strategic superiority of organizations, in this research, using a systematic review of research literature and data theory of the foundation and MAXQDA10 software, the components, and dimensions of maturity of digital transformation in Iran have been identified. The information population of the study is a research that was conducted in Iran between 1398 and 1400, in which 204 articles were extracted in the initial stage of search in domestic scientific databases. After various screenings, 16 articles were selected as the definitive research source. After analyzing the information and performing various stages of open, axial, and selective coding, 467 primary codes, 219 secondary codes, 37 concepts, 11 categories, and 3 macro dimensions were obtained. results showed that the digital transformation maturity model has three major dimensions and eleven categories: infrastructure (including managerial, technical, human, and cultural infrastructure), digital transformation leadership (including roadmap, governance, organization, and digital resources), and digital senior management (including Digital planning and guidance, digital coordination and actions, and environmental monitoring and digital networking). to validate the codings, the agreement method of two coders was used using the kappa coefficient. its value was equal to 0.62 which was more than its threshold value of 0.6 and indicated the acceptable validity of the conceptual model Provided. the codification and the degree of effectiveness of the criteria about each other in the conceptual model of the research were confirmed by a survey of validation experts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Digital transformation
  • Digital Transformation Leadership
  • Maturity model
  • Digital senior management

مراجع

اسدامرجی ا، محمدیان ا، رجب‌زاده‌قطری ع، شعار م. 1398. ارائه مدل بلوغ قابلیت تحول دیجیتال با استفاده از روش فراترکیب: موردمطالعه شرکت‌های دارویی، مدیریت اطلاعات، 5(2): 48-69.
حسینی‌نسب س م، شامی زنجانی م، قلی‌پور آ. 1400. ارائه چارچوب وظایف مدیر ارشد دیجیتال به عنوان حکمران تحول دیجیتال در سازمان، فصلنامه علمی مطالعات منابع انسانی، 11(1): 1-25.
حسینی‌نسب س م، شامی زنجانی م، قلی‌پور آ. 1400. ارائه مدل شایستگی مدیر ارشد دیجیتال به عنوان حکمران تحول دیجیتال، پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 36 (3): 835-860.
دانایی‌فرد ح، امامی س م. 1386. استراتژی‌های پژوهش کیفی: تأملی بر نظریه‌پردازی داده بنیاد، اندیشه مدیریت، 1(2): 97-69.
رحمتی کرهرودی س، شمس غ ر، شامی زنجانی م، ابوالقاسمی م. 1400. ارائه چارچوبی برای تبیین شایستگی‌های رهبران دیجیتال با روش فراترکیب، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، 13(1): 9-42.
رحمتی کرهرودی س، شمس غ ر، شامی زنجانی م، ابوالقاسمی م. 1399. فراتحلیل کیفی پژوهش‌های بین‌المللی در زمینه مفهوم‌سازی نقش رهبران دیجیتال، پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 36(1): 1-32.
سالارنژاد ع ا، عبدی ب. 1400. شناسایی و اولویت‎بندی عوامل حیاتی موفقیت بلوغ تحول دیجیتال صنایع دفاعی در افق 1400 شمسی، آینده پژوهی دفاعی، 6(20): 114-83.
سالارنژاد ع ا، عبدی ب. 1400. شناسایی و اولویت‌بندی عوامل حیاتی موفقیت بلوغ تحول دیجیتال صنایع دفاعی در افق 1420 شمسی، آینده‌پژوهی دفاعی، 6(20): 83-114.
شیرازی م، یزدانی ح ر، زارعی متین ح. 1400. ارائه نقشه راه جاری‌سازی فرهنگ سازمانی موردنیاز برای تحول دیجیتال با رویکرد فراترکیب، فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی، 10(3): 21-1.
صالحی‌پور س، کاظم پوریان س. 1400. ره نگاشتی نوین برای تحقق تحول دیجیتال، فصلنامه سیاست‌نامه علم و فناوری، 11(1): 5-16.
عبدخدایی ز، طیوری ا. 1398. تفاوت‌های مرور روایتی و مرور نظام‌مند، مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 19(82): 166-168.
علی احمدی ع ر، عالیپور ا. 1399. طراحی سیستم سنجش بلوغ سازمانی برای سازمان‌های کوچک و متوسط (مطالعه موردی: شرکت‌های بازی‌سازی دیجیتالی)، مدیریت فردا، 13(62): 152-143.
عباس‌زاده م. 1391. تأملی بر اعتبار و پایایی در تحقیقات کیفی، نشریه جامعه‌شناسی کاربردی، 23(45): 34-19.
فرزانه کندری ن. روحانی س. 1399. ارائه چارچوب مفهومی تحول دیجیتال قضایی در راستای حکمرانی دیجیتال، مدیریت دولتی، 12(4): 722-694.
قلیچ خانی م، صمدی مقدم ی، فتحی هفشجانی ک. 1400. ارائه مدل ارزیابی بلوغ تحول دیجیتال در سازمان‌های صنعتی مبتنی بر روش علم طراحی مطالعات مدیریت کسب‌وکار هوشمند، 10(37): 135-184.
قلیج‌خانی م. صمدی مقدم ی، فتحی هفشجانی ک. 1399. شناسایی ابعاد اصلی بلوغ تحول دیجیتال در سازمان‌های صنعتی با استفاده از رویکرد مرور نظام‌مند پیشینه، فصلنامه مدیریت توسعه فناوری، 8(4): 11-47.
قیدر ی، شامی زنجانی م، جعفرزاده م ح. 1398. ارائه چارچوب مفهومی برای تجربه دیجیتال کارکنان در سازمان‌ها، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته مدیریت فناوری اطلاعات، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران.
مردای س. کشمیری س. 1400. آمادگی برای رهبری تحول دیجیتال در مدارس، فصلنامه علمی مدیریت مدرسه، 9 (2): 358-386.
ملازهی م، سلاجقه س، احمدیه ص ح، فیروزآبادی، آمنه؛ جلالی

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 10 مهر 1401
  • تاریخ پذیرش: 10 مهر 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار